رمان «کلبه عمو تام» (Uncle Tom`s Cabin) نوشته خانم هریت بیچر استو (Harriet Beecher Stowe) یکی از مشهورترین رمانهای آمریکایی است. این رمان در سال ۱۸۵۲ میلادی و در بحبوحه مبارزات اجتماعی برای لغو بردگی سیاهپوستان در کشور آمریکا منتشر شد. انتشار «کلبه عمو تام» شوک شدیدی به جامعه آن روز آمریکا وارد کرد و خون تازه ای را در رگهای مخالفان برده داری جریان داد.
***
خانم هریت بیچر استو در ۱۴ ژوئن ۱۸۱۱ میلادی در شهر لیچفیلد ایالت کنکتیکات کشور آمریکا به دنیا آمد. لیمان بیچر، پدر او، یکی از مبلغان «کلیسای جماعتی» بود.
هریت تا ۱۳ سالگی در یک مدرسه محلی درس خواند که یکی از زنان همان منطقه، آن را اداره می کرد. او در ۱۳ سالگی وارد مدرسه دختران در شهر هارتفورد شد. تعلیمات آن مدرسه، بسیار سختگیرانه بود و در آن، مفاهیم دینی مسیحیت، نقش پررنگی داشت.
پس از پایان تحصیلات، هریت به «موسسه زنانه وسترن» رفت. این موسسه را، کاترین خواهر بزرگتر هریت، در شهر سینسیناتی ایالت اوهایو تاسیس کرده بود. خانواده هریت هم در سال ۱۸۳۲ میلادی به این شهر مهاجرت کرده بودند.
در همین زمان، او مقالاتی را در «مجله ماهانه وسترن» و «می فلاور» منتشر می ساخت که البته پس از ازدواج وی در بیست و پنج سالگی (سال ۱۸۳۶) با کشیشی به نام «کالوین الیس استو» (Calvin Ellis Stowe) ، انتشار این مقالات متوقف شد.
تا سال ۱۸۵۰، خانواده هریت، زندگی متوسطی را در شهر سینسیناتی می گذرانند. در این سال، همسر هریت، کرسی تدریسی را در «کالج بودویین» به دست آورد و با مهاجرت به شهر شهر کوچک برانسویک، وضع زندگی آنان تغییر کرد.
در همین زمان، علیرغم داشتن شش فرزند در حال رشد، حس نوشتن در وجود هریت دوباره شکوفا شده بود و او را رها نمی کرد. در همان زمان مساله لغو بردگی سیاه پوستان، یکی از مسائل روز جامعه آمریکا بود. حتی برادر او، هنری، یکی از فعالان این جنبش به حساب می آمد که آشکارا برای لغو برده داری تلاش می کرد.
رمان «کلبه عمو تام» حاصل پیوند این احساس وظیفه اجتماعی و شکفتگی حس نوشتن در هریت بیچر استو چهل و یک ساله است. او پس از تصویب قانون «برده فراری» تصمیم گرفت «کلبه عمو تام» را بنویسد. این رمان در ابتدا قرار بود یک شرح حال کوتاه و مختصر باشد اما به مرور گسترش یافت و حجم بیشتری پیدا کرد.
یکی از صحنه های به یاد ماندنی رمان «کلبه عمو تام»، صحنه دلخراش فروش کودکان برده سیاه پوست به شهرهای دوردست و جداکردن آنان از مادرانشان برای همیشه است.
پس از چاپ «کلبه عمو تام»، سیصد هزار نسخه آن در همان سال اول فروش رفت و با توجه به امکانات چاپ کتاب در صد و پنجاه سال پیش، ناشران آن روزگار، شبانه روز تلاش می کردند تا نسخه های بیشتری را به چاپ برسانند و به تقاضای خوانندگان پاسخ دهند.
هریت پس از انتشار این رمان، نامه های تنفرآمیز زیادی دریافت کرد. حتی درون یکی از این نامه ها، گوش بریده یک برده سیاهپوست بود.
اما شهرت جهانی فوری هریت دور از انتظار بود. او به انگلیس و دیگر کشورهای اروپایی سفر کرد و به عنوان نویسنده ای بنام، مورد استقبال قرار گرفت. او در این کشورها سخنرانیهایی دوره ای را ایراد کرد و در میان نویسندگان قرن نوزده میلادی، جایگاه ویژه ای پیدا نمود.
در سال ۱۸۶۱، نه سال پس از انتشار رمان «کلبه عمو تام»، جنگ داخلی آمریکا شروع شد. جنوبیها سلاح به دست گرفتند تا با زور از برده داری حمایت کنند و در مقابل شمالیها بایستند. شمالی ها در زمینه مهمات برتری ویژه ای داشتند. ۲۳ ایالت با جمعیتی قریب به ۲۲ میلیون در برابر ۱۱ ایالت با جمعیت ۹ میلیون نفر صف آرایی کردند.
در اول ژانویه ۱۸۶۳، بیانیه مشهور «رهایی از بردگی» صادر شد و شمالیها، سیاهان فراری را در ارتش خود پذیرفتند. نتیجه جنگ داخلی آمریکا، شکست جنوبیها و در نتیجه لغو برده داری بود.
ابراهیم لینکون، رییسجمهور آن زمان آمریکا، در ملاقاتهایش با خانم هریت بیچر استو بارها گفته بود: «تو همان بانوی کوچکی هستی که این جنگ بزرگ را به راه انداختی.»
هریت بیچر استو به نویسنده پرکاری بدل گشت که این زایندگی ادبی او، دو دهه ادامه داشت. اما متاسفانه هریت در اداره درآمدش توانایی زیادی نداشت و در هنگام مرگش در اول ژوئیه ۱۹۸۶، نشانه های زیادی از موفقیتش هویدا نبود.
در هر صورت، اثر اجتماعی رمان «کلبه عمو تام» غیرقابل محاسبه است و حتی امروزه، این رمان یکی از نمادهای فرهنگ آمریکایی به حساب می آید.
مقام معظم رهبری، در دیدار خود با مسئولان جمهوری اسلامی در ۲۷ اسفند ۱۳۸۰ درباره رمان «کلبه عمو تام» فرموده اند: «امریکاییها اصولی را به عنوان اصول امریکایی معرفی میکنند و میگویند این اصول، جهانشمول است. این اصول، آزادی انسان، آزادی فکر، کرامت انسان، حقوق بشر و از این قبیل چیزهاست. اینها اصول امریکاییاند؟! مشخّصه جامعه امریکایی امروز اینهاست؟! مشخّصه حکومت امروز امریکا اینهایی است که شما ذکر کردید؟! آیا این حکومت نبود که بومیان اصلی سرزمین امریکا را قتل عام کرد؟ سرخپوستان امریکا را نابود کرد؟ آیا این حکومت و عوامل مؤثّر در این حکومت نبودند که میلیونها آفریقایی را از داخل خانههایشان به بردگی گرفتند و دختر و پسر جوان آنها را برای بردگی ربودند و سالهای متمادی با سختترین فاجعهها با اینها رفتار کردند؟ امروز یکی از تراژدیترین آثار هنری، اثری است به نام «کلبه عموتام» که زندگی بردهداری را در امریکا نشان میدهد که شاید قریب دویست سال است که این نوشته هنوز زنده است. واقعیّتهای امریکا این است؛ حکومت امریکا این است؛ آن مشخّصه و ممیّزهای که نظام امریکایی به دنیا نشان داده، این است؛ نه آزادی انسان، نه برابری انسان. کدام برابری؟! شما هنوز هم بین سیاه و سفید برابری قائل نیستید. همین امروز هم از نظر شما رگه سرخپوستی در یک نفر آدم در هر یک از مراحل گزینش اداری یک نقطه ضعف برای او محسوب میشود. برابری انسانها؟! آزادی فکر؟!»
مطلب پیشنهادی
درد نوشتن!
وقتی درد نوشتن می خواهد به سراغم بیاید، از یک هفته قبل می فهمم. ویار …
یالطیف
سلام
از این که با همچه موجودی اونم اول صبحی و از طریق هفتانی که به مدد اپرای مرورگر(اجانب اکسپلورر نامندش) در صفحات ذخیره شده
بود، آشنا شدم خیلی خوشحالم و مسرور. فعلن که لینک اینجا را گذاشتهام در برخی آشنایانم و بعدها انشاالله بیشتر در خدمتتان هستم.
کمک خواهیام را هم از همین الان به اطلاعتان میرسانم.
از مطلب آخرتان هم استفاده کردیم.
ابتدا به محاوره شروع و انتها به …
موفق باشی
یا علی مددی
بسیار ممنونم
عالی بود مرسی خیلی به دردم خورد
استاد واقعا مطلب خوب و عالی ای بود. و در تحقیق کتابخانی ام بسیار کمکم کرد.