این روزها، بحث حضور آقای ظریف، وزیر امورخارجه در فیسبوک، بحث دامنهداری شده. تا آنجا که میدانم چه در «قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره» (مصوب ۲۶/۱۱/۱۳۷۳) و چه در «قانون جرائم رایانه ای» (مصوب ۱۱/۱۱/۱۳۸۸)، هیچ استثنایی نسبه به نخبگان برای دسترسی به شبکههای ماهوارهای یا پایگاههای اینترنتی فیلترشده، ذکر نشده است. (البته سازمانهایی که براساس وظایف قانونی خود نیازمند این دسترسی هستند، استثناء شدهاند.)
این عدم استثناء نخبگان در دسترسی به محتوای گمراهکننده، با احکام مشابه در فقه شیعه، در تضاد است.
در فقه شیعه، در ذیل موضوع «کتب ضاله» ، هر چند خرید، فروش، نگهداری، استفاده و تدریس کتابهای گمراهکننده حرام دانسته شده اما به کسانی که توانایی پاسخگویی به این محتوای گمراهکننده را دارند، اجازه خرید و نگهداری و استفاده داده شده است. (برای مطالعه بیشتر به بخش مرتبط در کتاب «حقوق مطبوعات در جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا» نگارنده مراجعه بفرمایید.)
بنابرین میشود گفت که این دو قانون، با پسرفت نسبت به فقه شیعه، محدودیتهای جدیای را برای نخبگان جامعه ایجاد کردهاند که نتیجه آن، غفلت یا واکنش دیرهنگام نخبگان نسبت به محتواهای گمراهکنندهای است که رسانههای جدید، منتشر میکنند.