«مسؤولیت فرهنگی» فعالان اقتصادی ـ سخنانی در نشست خبری جایزه هنری «ادب و هدایت»

شاید این مطالب برایتان مفید باشد

ترس شبکه من و تو از برنامه‌های جدید شبکه کودک

۸ آبان ۱۳۹۹

از مدیریت پیام تا مدیریت ادراک

۷ مرداد ۱۳۹۸

درباره جهان داستانی رمان رستاخیز عاشقی

۷ مرداد ۱۳۹۸

برگزاری جایزه هنری «ادب و هدایت» یکی دیگر از گامهای همکاری حوزه هنری استان تهران و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران است. این همراهی، نتیجه فهمی مشترک از تحلیل محیط جهانی و منطقه‌ای کنونی ایران است. هجمه فرهنگی و هجمه اقتصادی استکبار جهانی به کشورمان، این بار نخبگان و جوانان این مرز و بوم را به «مقاومت فرهنگی» و «مقاومت اقتصادی» واداشته و این عرصه‌های جدید، شعار پرغنای «جنگ، کار، تا پیروزی» را پرتلألؤتر ساخته. امید این است که به اراده خداوند، با پیوند هدفمند فرهنگ و اقتصاد، به گذر کشتی جمهوری اسلامی ایران از این تنگه تاریخی کمکی بشود.

اما حضور در اتاق بازرگانی و در کنار رسانه‌نگاران، فرصتی کوتاه را در اختیار بنده می‌گذارد تا از مسؤولیت متقابل عرصه فرهنگ و عرصه اقتصاد سخن بگویم. هرچند که به دلیل حضور در این فضای اقتصادی، بیشتر توجهم به فعالان اقتصادی خواهد بود.
مفهوم «مسؤولیت اجتماعی» سرمایه‌داران و فعالان اقتصادی، مفهومی است که چندین دهه، ذهن اندیشمندان و پژوهشگران و مدیران را به خود مشغول کرده و در کشور ما نیز سابقه‌ای کهن دارد. اما اینک و در دهه نود، باید از مفهوم «مسؤولیت فرهنگی» فعالان اقتصادی سخن گفت.
همین امروز، برخی تولیدکنندگان ایرانی، بستنی تولید خود را با تصویری از «بن تن» (Ben 10) روانه بازار می‌سازند و بسته‌های پاستیل خود را با طرح «اسکری میکس» (Scary Mix) به فروش می‌رسانند و بر پشت خودروهای ملی خود، نامهای فارسی را با حروف انگلیسی حک می‌کنند و کیفها و لوازم التحریر ساخت ایران را، با تصاویری از «باربی» (Barbie) می‌آرایند.
هر کدام از ما، چنین نمونه‌هایی را در خاطر خود داریم. این نابهنجاری فرهنگی نشان می‌دهد که برخی از فعالان اقتصادی، به کارکردهای فرهنگی فعالیت خود، توجه کافی ندارند. آیا شرکتی که برای مکالمه‌های نیمه‌شبی مشترکان خود، تخفیفهای ویژه قائل می‌شود، درباره تاثیر این اقدام بر تقویت یا تزلزل بنیان خانواده، مطالعه‌ای علمی انجام داده است؟ آیا انبوه‌سازی که هزاران نفر را خانه‌دار کرده، از ابتدا برای پاسخگویی به نیازهای فرهنگی آنان، مسجد و کتابخانه و تالار نمایشی را ساخته است؟
این دغدغه‌های فرهنگی نسبت به فعالیتهای اقتصادی، در قالب مفهومی به نام «مسؤولیت فرهنگی» قابل تعریف است که یکی از اجزای آن، مساله «پیوست‌نگاری فرهنگی» است. مسؤولیت فرهنگی فعالان اقتصادی، منحصر به حمایت آنان از تولید کتاب و فیلم و تئاتر و موسیقی نیست. بلکه مهمتر از اینها، به تأثیرات فرهنگی فعالیت اقتصادی بر «فرهنگ عامه» می‌پردازد. این دغدغه، مساله‌ای است که باید به هم‌اندیشی فعالان اقتصادی و فرهنگی بینجامد تا نتیجه آن، در زندگی روزمره مردم، مشاهده گردد. و من خداوند را شاکرم که این دغدغه، در مسؤولان بلندپایه این نهاد مهم اقتصادی وجود دارد.
درباره مسؤولیت اهالی فرهنگ نسبت به عرصه اقتصاد، باید در فرصت مناسبتری صحبت کنیم. اما کوتاه سخن اینکه، اگر پیشگامان عرصه جهاد نظامی، اینک نورچشمان ما هستند و زندگی آنان، سرمشق جوانان ماست، باید در عرصه جهاد اقتصادی نیز، پیشگامان آن را بشناسیم و زندگی آنان را، با ابزار هنر، سرمشق جوانان قرار دهیم. این بدیهی است که در فرهنگ دینی ما، کسب روزی حلال همتراز جهاد در راه خدا دانسته شده و خود پیشوایان شیعه، به فعالیتهای اقتصادی اشتغال داشته‌اند. با این رویکرد، باید نگاه کلیشه‌ای به کسب و کار را دور بریزیم. به فیلمهای تازه تولیدشده همین امسال نگاهی بیندازید. به نظر فقیر، نمایش شخصیت مرد بازاری بیوه‌ای که به دنبال ازدواج با دختری جوان و خوش آب و رنگ است، نه کمکی به مقاومت اقتصادی ما می‌کند و نه باری را از دوش فرهنگ ما در مقاومت فرهنگی‌اش برمی‌دارد.
امیدوارم حوزه هنری استان تهران در کنار اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، یکی از عمل‌کنندگان به شعار مقدس «جنگ، کار، پیروزی» از طریق هم‌افزایی فعالیت فرهنگی و فعالیت اقتصادی باشد.