سیری در تحول و شکوفایی «هنر انقلاب اسلامی» ـ گفتگو با روزنامه کیهان

گالیا توانگر ـ هنر آفریده آفرینشگری به نام هنرمند است. بنابراین بدون تحول در هنرمند، در هنر تحول چندانی رخ نمی دهد. پیروزی انقلاب اسلامی، نتیجه مجاهدت صدوپنجاه ساله دین در برابر فرآیند سکولارسازی به بهانه مدرن سازی بود. بنابراین این پیروزی تنها موفقیتی در براندازی یک نظام سیاسی نبود، بلکه تفوق جهان بینی اسلامی را نشان می داد. صراحتا می توان گفت پس از پیروزی انقلاب اسلامی، هنر آرمان گرای شیعی مجال جلوه گری یافت. هنری که برمبنای عبودیت انسان درعین جانشینی خداوند، تعریف می شود.
محمد سرشار داستان نویس و عضو گروه مطالعات فرهنگی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی درباره نقش و تأثیرگذاری هنرمندانی چون شهید آوینی در ارتقای معنوی هنر بعداز پیروزی انقلاب اسلامی توضیح می دهد: «هرچند که هنر حاصل آفرینش هنرمند است، اما بدون یک اندیشه و نظریه متعالی، تلاش های هنرمندان، حرکت هایی پراکنده و گاه ناهمسو خواهد بود که به ایجاد یک جریان نمی انجامد. بنابراین طبیعی بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فقدان نظریه های منطبق با گفتمان انقلاب اسلامی، معضلی جدی در برابر ارتقای هنر انقلاب به حساب بیاید.
در عرصه نظریه پردازی هنر انقلاب اسلامی، افرادی ورود پیدا کردند که حاصل تلاش تعدادی از آنها به اتفاقاتی دراین عرصه بدل شد. تلاشی که البته ادامه دارد. شهید سیدمرتضی آوینی با تبحر خود در روزنامه نگاری و مستندسازی توانست این اندیشه ها را به حوزه های تخصصی نزدیک کند و به طور خاص درخصوص سینما، حرف های جدیدی را عرضه کند. از حاضران نیز می توان به آیت الله عبدالله جوادی آملی اشاره کرد که درخصوص هنر اسلامی اندیشه ورزی نموده اند.
از محمد سرشار سؤال می کنم: اگر هنرمند ایرانی بخواهد در سطح بین المللی حرف و اثرگذاری داشته باشد، نیازمند چه رویکردی است؟ وی پاسخ می دهد: «اندیشه انقلاب اسلامی، اندیشه ای با مخاطب جهانی است. بنابراین هر هنرمندی که براساس این اندیشه سخن بگوید؛ مخاطب جهانی پیدا می کند. مهم ترین رویکرد هنرمندان ایرانی، بازیابی هویت انقلابی و اسلامی خود است.
رجوع هنرمندان به خود انقلابی خویش و پیراستن روح از نفسانیات، عامل و ضامن جهانی شدن سخن هنرمند ایرانی خواهد بود.»
این نویسنده متعهد کشورمان مهم ترین چالش های پیش روی هنر اسلامی را در شرایط فعلی این گونه تبیین می کند: «مهم ترین خطر پیش روی هنر انقلاب اسلامی، باز تولید فرآیند سکولارسازی در جمهوری اسلامی ایران است. این بازگشت سکولاریسم، با برنامه ریزی گسترده دشمن و در قالب جنگ نرم آغاز شده است و هر روز، قالب و ابعاد جدید پیدا می کند. بنابراین در جبهه جهاد فرهنگی با استکبار، نباید این وضعیت جنگی را از یاد برد و باید به تناسب آن، تلاش کرد و پویید.
خطر دوم، خطر آلودگی هنرمندان به نفسانیات است. اموری که وابستگی دنیوی دارند و خود آرمان خواه هنرمند را در تار و پود دنیا، اسیر خود می سازند. پس از فتنه سال ۱۳۸۸، مشاهده شد که هنرمندانی که از خانواده خود غافل شده اند؛ اینک اسیر گمراهی فرزندان خویشند و به بلندگویی برای دشمنان پیشین و سنگری برای دوستان امروز خود بدل گشته اند. برخی از همین هنرمندان، در سال های قبل از فتنه، اسیر پول و افزایش درآمد خود گشته بودند و برخی دیگر، اسیر وسوسه نام داری و پرآوازگی.
خطر سوم، مدیران فرهنگی ناآگاه هستند. در عرصه های مختلف هنری می توان از موارد مشخصی نام برد که به دلیل مدیریت غلط مدیران ناکارآمد، آثار هنری ای خلق شده که کارکردی بر ضد گفتمان انقلاب اسلامی داشته اند. مدیران فرهنگی ناتوان به دلیل یدک کشیدن مسئولیت در نظام جمهوری اسلامی و در دست داشتن منابع، خطری مهم در پیش روی هنر انقلاب اسلامی محسوب می شوند.»
نشانی اصل گفتگو در پایگاه اینترنتی روزنامه کیهان