مطهری که بود؟ کانون اندیشه جوان چه باید باشد؟

شاید این مطالب برایتان مفید باشد

ترس شبکه من و تو از برنامه‌های جدید شبکه کودک

۸ آبان ۱۳۹۹

از مدیریت پیام تا مدیریت ادراک

۷ مرداد ۱۳۹۸

درباره جهان داستانی رمان رستاخیز عاشقی

۷ مرداد ۱۳۹۸

متن زیر، مکتوب سخنان کوتاهی است که در مراسم معارفه به عنوان مدیرعامل کانون اندیشه جوان به زبان آورده‌ام.
پیش از هر چیز، به همه بزرگواران و عزیزانی که قدم رنجه فرموده‌اند و کانون را به حضور خود مفتخر ساخته‌اند؛ خیر مقدم عرض می‌کنم. این روزها، آمیخته به عطر نام حضرت فاطمه زهرا (سلام ا… علیها) و فرزندان معنویشان، ۸۹ شهید گرانقدری است که در این روزگار، افتخار تشییعشان نصیبمان شده است.
در این روزهای پر نور و پر معنویت، برای بنده مایه بسی افتخار است که مسؤولیت نهادی را برعهده می‌گیرم که نزدیک به یک دهه پیش، خود ریزه‌خوار خوان اندیشه آن بوده‌ام.
خوانی که گستردگی و برکت آن، مدیون تلاش‌های تحسین‌برانگیز بزرگانی است که ذکر نام ایشان، هم مایه آبرومندی کانون و هم بهانه تشکر از ایشان است. جناب آقای دکتر خسروی، جناب آقای دکتر عسکری، حجت الاسلام و المسلمین ذو علم و جناب آقای مهندس فیاضی.
اما پیشینه حضور این فقیر در کانون اندیشه جوان و همکاری تمام وقت با آن، به اسفند سال ۱۳۸۷ بازمی‌گردد. تجربه‌ای ۱۴ ماهه از حضور به عنوان قائم‌مقام کانون و اندوختن گنجینه‌ای از مجموعه تلاش‌های کانون در حوزه‌های مختلف.
اما در این چند دقیقه، بیش از آنکه بخواهم حدیث نفس کنم؛ مشتاقم که به مراد و مقصود رهبر و ولی‌مان از امر به تاسیس کانون اندیشه جوان بپردازم.
از شنبه گذشته که بار مسؤولیت کانون بر دوش این فقیر گذاشته شد؛ کوشیده‌ام با غور در بیانات حضرت امام (رض) و رهنمودهای مقام معظم رهبری، تصویر کاملتری از جایگاه شهید مطهری در شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی ایران و فرآیند تثبیت آن به دست آورم و بدین طریق، چشم‌انداز نزدیکتری به مراد رهبر فرزانه‌مان از تاسیس کانون اندیشه جوان برای خودم ترسیم کنم.
هفته گذشته، مقام معظم رهبری در جمع دست‌اندرکاران حوزه هنری، فرموده‌اند: «عرصه فرهنگی عرصه جهاد است. کسانی که در این میدان جهاد فرهنگی حضور دارند باید حق جهاد را بجا آورند و آن گونه که شایسته است به ترویج ارزشهای دینی و واقعیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس بپردازند. البته مسائل فرهنگی با دستور و حکم پیش نمی روند بلکه لازمه موفقیت در این عرصه، انگیزه ، ایمان و حضور فعال انسانهای معتقد به ارزشهای دینی و انقلاب اسلامی است.»
این نگاه ایشان بی‌سابقه نیست. پیش از این نیز، در ۱۷ سال قبل، ایشان درباره شهید مطهری اینگونه فرموده بودند که: «شهید مطهّرى یک مبارزِ در راه خدا؛ یعنى یک مجاهد فى سبیل‌اللَّه بود. منتها جهاد، انواعى دارد. یکى از سخت‌ترین جهادها این است که در مقابله با هجوم افکار و فرهنگهاى غلط و انحرافى و درک غلط جمعى از مردم، انسانى که حق را مى‌شناسد، بایستد و بخواهد از حق دفاع کند و با بیان، با فکر، با منطق و با سلاح زبان و قلم، ذهنها را به سمت آنچه درست است هدایت کند. این، از آن جهادهاى بسیار دشوار است و شهید مطهّرى، این جهاد سخت را سالهاى متمادى انجام داد.»[۱] براساس یافته‌های فقیر، شخصیت شهید مطهری چند ویژگی برتر داشته که مجموعه آنها، وجه تمایز ایشان از دیگران متفکران و فعالان حوزه اندیشه اسلامی است:
۱. تهذیب نفس
۲. یقین و ایمان قاطع[۲] ۳. تلاش فراوان علمی برای آماده‌سازی خود و کم‌نظیر بودن در اسلام‌شناسی و شناخت فنون مختلفه اسلام و قرآن [۳] ۴. نگاه به عرصه ذهنیت جامعه و استخراج عمده‌ترین سؤالات ذهنیت جامعه جوان و تحصیل‌کرده و روشنفکر کشور[۴]، تسلط کامل بر فضای فکری فرهنگی کشور[۵] ۵. پاسخگویی براساس تفکر اسلامی، فلسفه اسلامی و منطق قرآنی
۶. قلم روان و با زبان مردم و بی قلق و اضطراب [۶] اما مناسب برای سطح خاصی از جامعه و نه همه آن[۷] ۷. جرأت و اعتماد به نفسِ لازم، مبارزه سرسختانه[۸]، عدم سستی و کوتاهی و دفاع بدون رودربایستى، بدون ملاحظه و بدون بیم و هراس[۹] ۸. تدریس
۹. تالیف آثار
۱۰. به اینجا و آنجا رفتن و حرکت کردن
۱۱. تماس گرفتن با قشرهای تحصیل‌کرده و روشنفکر[۱۰] بدین ترتیب، به نظر می‌رسد کانون اندیشه جوان برای پر کردن جای خالی آن شهید بزرگ در نظام جمهوری اسلامی ایران، باید بتواند با طراحی ساختار، جذب نیرو و عملکردی متناسب، کارکردی بدیل ویژگی‌های شهید مطهری داشته باشد.
بی‌شک در گذران این مسیر، پس از اتکال به نیروی لایزال خداوند سبحان و استدعای عنایت برگزیدگان او، پشتوانه علمی و اندیشه‌ای پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همچون دژی استوار در این جبهه، پشتیبان و پشت‌گرمی کانون اندیشه جوان بوده و هست. عاملی که همان، جنبه علمی و نظریه‌پردازی شهید علامه مطهری را محقق می‌سازد.
اما اینکه براساس این ویژگی‌ها چه باید کرد؛ امری جداگانه است که در این مسیر یازده ساله، جنبه‌‌های از آن پدیدار شده و به تکامل رسیده و هم‌اکنون به ثمر نشسته است و جنبه‌های از آن، به خواست خداوند و به یاری همسنگرانم در کانون اندیشه جوان، پدیدار خواهد شد؛ ان‌شاء ا…
——————————————————————————–
[۱] ۱۵/۲/۷۲
[۲] «باید کارى را که مرحوم شهید مطهرى در سالهاى دهه‌ى ۴۰ و ۵۰ در محیط فکرى این کشور انجام داد، شناخت. ایشان با قوّت فکرى و اندیشه‌ى قوى و صائب خود وارد میدان‌هایى شد که تا آن‌وقت هیچ‌کس در زمینه‌ى مسائل اسلامى وارد این میدان‌ها نشده بود؛ و با تفکراتى که آن روز در کشور رایج شده بود – افکار وارداتىِ ترجمه‌یىِ غربى و شرقى – یا مى‌رفت رایج شود، خود را وارد یک چالش علمىِ عمیق و وسیع و تمام نشدنى کرد. ایشان، هم در جبهه‌ى مقابله‌ى با مارکسیست‌ها به یک جهاد بسیار هوشمندانه دست زد، و هم در جبهه‌ى مقابله‌ى با تفکرات غربى و لیبرالیست‌ها وارد میدان شد. این نقش، بسیار مهم است؛ هم جرأت و اعتماد به نفسِ لازم مى‌خواهد، هم قدرت فکرى و اجتهاد در زمینه‌هاى گوناگون را لازم دارد، هم یقین و ایمان قاطع مى‌خواهد؛ این مرد بزرگ همه‌ى اینها را با هم داشت؛ هم عالم بود، هم بسیار مؤمن بود، هم به ایمانِ خود یقین داشت، و هم اعتماد به نفس داشت؛ اینها لازم است.» سید علی خامنه‌ای، نرم‌افزار حدیث ولایت (۱۸/۱۲/۸۲)
[۳] «مردى که در اسلام‏شناسى و فنون مختلفه اسلام و قرآن کریم کم نظیر بود.» سید روح الله خمینی، صحیفه امام، ج ۷، ص ۱۷۸ (۱۱/۲/۱۳۵۸)
[۴] « شهید مطهرى به عرصه‌ى ذهنیت جامعه نگاه کرد و عمده‌ترین سؤالات ذهنیت جامعه‌ى جوان و تحصیلکرده و روشنفکر کشور را بیرون کشید.» سید علی خامنه‌ای، نرم‌افزار حدیث ولایت (۱۵/۴/۱۳۸۳)
«او انسان بصیر و نافذالبصیره‌اى بود؛ آدم معمولى نبود؛ بینش تیزى داشت؛ به سطح جامعه نگاه مى‌کرد و اشتباهاتى را که در فهم عمومى ملت ما وجود داشت و متأثّر از تلقین دشمنان بود، مى‌فهمید که چیست و شروع مى‌کرد با آنها مبارزه کردن.» سید علی خامنه‌ای، نرم‌افزار حدیث ولایت (۱۵/۲/۱۳۷۵)
[۵] «تا آن‌جا که بنده به یاد دارم، از سالهاى ۱۳۳۴ و ۱۳۳۵ تا سال ۱۳۵۸ که ایشان به شهادت رسید، در هر موقعیت زمانى، با آن بینش عمیق خود – که تسلّط کامل هم بر فضاى فکرى و فرهنگى کشور داشت – هرجا در عرصه‌ى فکر، هجمه‌اى را به اسلام و به احکام و اصول اسلامى مشاهده مى‌کرد، به مقابله مى‌شتافت و سدّى مثل کوه در مقابل اشکالات مى‌آفرید.» سید علی خامنه‌ای، نرم‌افزار حدیث ولایت (۱۵/۲/۱۳۷۸)
[۶] «او با قلمى روان و فکرى توانا در تحلیل مسائل اسلامى و توضیح حقایق فلسفى، با زبان مردم و بى‏قلق و اضطراب، به تعلیم و تربیت جامعه پرداخت.» سید روح الله خمینی، صحیفه امام، ؟؟؟، (۹/۲/۱۳۶۰)
[۷] «البته از این کتابها، همه نمى‌توانند استفاده کنند – سطح خاصى دارد – اما مى‌شود کارى کرد که از این مطالب، همه‌ى جامعه و جوانان ما استفاده کنند.» سید علی خامنه‌ای، نرم‌افزار حدیث ولایت (۱۲/۲/۱۳۶۹)
[۸] «با کجرویها و انحرافات مبارزه سرسختانه کرد.» سید روح الله خمینی، صحیفه امام، ج ۷، ص ۱۷۸ (۱۱/۲/۱۳۵۸)
[۹] «خصوصیت ممتاز این بزرگوار، دفاع از حقیقت و دفاع از اسلام بدون رودربایستى، بدون ملاحظه و بدون بیم و هراس بود.» سید علی خامنه‌ای، نرم‌افزار حدیث ولایت، (۱۵/۲/۱۳۷۸)
[۱۰] «معلّمىِ آن شهید، موضوع تدریس اوست و کارگرى‌اش، امر تألیف، این‌جا و آن‌جا رفتن، حرکت کردن و تماس گرفتن با قشرهاى تحصیلکرده و روشنفکر و نظایر آن است.» سید علی خامنه‌ای، نرم‌افزار حدیث ولایت، (۱۳/۲/۱۳۷۳)