شاید این مطالب برایتان مفید باشد
شنبه ۱۰ خرداد ۱۳۸۲:«سلوک» نام آخرین رمان محمود دولت آبادی است. چاپ اول آن در بهار ۸۲ است و ۲۱۲ صفحه طول دارد.
دولت آبادی برای نوشتن این رمان، چهار سال وقت صرف کرده است: از سال ۷۷ تا ۸۱.
همین نکته انگیزه ای شد که در نمایشگاه کتاب امسال، به دنبال این رمان بگردم و آن را بخرم. بعد از نمایشگاه شنیدم که این رمان، پر فروشترین کتاب نشر «چشمه» بوده است.
در هر صورت، همه این حرفها، مشوق من برای به دست گرفتن سلوک و خواندن آن بود. اما نتوانستم بیش از ۳۶ صفحه آن را بخوانم.
تا اینجا که من خواندم ماجراهای رمان، با توصیفاتی طولانی و خسته کننده جلو می رود.همین باعث می شود که رمان، کشش لازم را برای خواننده نداشته باشد. استفاده از افعال، در زمان هایی من در آوردی و غریب، این نکته را به ذهن متبادر می کند که نویسنده، نتوانسته با زمان های موجود در ادبیات فارسی، منظورش را بیان کند و برای فرار از اسیری در چنگ دستور زبان، به خلق زمان های تازه برای افعال دست زده است.
در همین ۳۶ صفحه، که پنج صفحه اش جزو داستان نیست، دو غلط فاحش به چشم می خورد:
نویسنده در ذهن قیس، یکی از شخصیت ها، به گذشته او بر می گردد و خاطراتش را مرور می کند اما ناگهان در همان خاطره، که از زاویه دید قیس بیان می شود، تغییر زاویه دید می دهد و از قول یکی دیگر از شخصیت ها، ماجرا را بیان می کند!
این مثل اینست که من دارم برای شما، خاطره خودم و دوستم راتعریف کنم اما ناگهان کلام را قطع کنم و از زبان دوستم، بقیه خاطره را تعریف کنم!
چنین اشتباه فاحشی، از دولت آبادی قابل قبول نیست. نویسنده ای با ۷۲ سال سن، که می گوید چهار سال تمام، جمله جمله و کلمه کلمه این رمان را بازخوانی کرده و دوباره نوشته است.
به نظر می رسد «سلوک» برای دولت آبادی زنگ خطری است: زنگ پایان.
برای حکم قطعی دادن، باید منتظر نشست و کار بعدی دولت آبادی را دید.
ما منتظر دومیش هستیم
دومین غلطش هم بگید
بزرگوار؛
یا دولت آبادى را نمى شناسید، یا جریان سیال ذهن را در ادبیات داستانى. آنچه از آن به ایراد تعبیر کرده اید از شاهکارهاى داستان نویسى است که …. بگذریم.
ریشو معلومه مکه نمیفهمی دولت ابادی چیه … کله ات بوی قرمه سبزی میده..
فکر میکنم هر کی کتاب دست میگیره واسه خوندن دلیل نمیشه نقد و نظر هم ارائه کنه !
خنده داره که توصیفات و افعال این رمان رو ایراد دولت آبادی بدونیم
متاسفم
با سلام
خواندن کتاب زیاد کسی را منتقد ادبی نمی کند. ایرادهایی که شما به آن اشاره می کنید نه تنها ایراد نیست که بلکه “راهی به رهایی” است در ادبیات.
یا با آثار برجسته ی ادبیات داستانی آشنا نیستید یا اینکه چندان چیزی از نقد ادبی نمی دانید!
احتمالاً بر همین اساس فی المثل به رمان “درخت انجیر معابد” هم ایراد دارید که چرا حرکت در زمان دارد؟
دوست عزیز ، ایراد شما یکی از کارهای دشوار در ادبیات است که هر کسی قادر به انجام آن نیست!
والسلام
جرات شما قابل تقدیر است امااین دلیل برصحت حرف نیست
تو با این قیافت چه جوری به خودت اجازه می دی در مورد کتاب دولت آبادی نظر بدی ؟
بیجهت نام “سلوک” برای این کتاب انتخاب نشد، “سلوک= رهانیدن از بُعد هرچه مادی و بی قیدی از تمام منظمات و در نهایت رسیدن به اصل و منظور” و در چارچوب ذکر جناب راوی یک داستان اجازه ی سَرَک کشیدن به شخص و مخاطبی را دارد چرا که خودِ راوی خالق این شخصیت هاست چنانچه خدا در تمام موجودات خارج از هر نظم و قاعده ای هلول می یابد راوی نیز مجاز به این امر هنرمندانه است….
مهمترین اصل در نقد ادبی مسئله ی «کلیت متن» است.با خواندن چند صفحه از یک اثر ادبی نمی توان درباره آن نظر داد.و دیگر اینکه آگاهی از زبانشناسی و حداقل مسئله ی هنجارگریزی و هنجارافزایی در زبان ادبی مشکل شما را در ایراد گرفتن به یک اثر ادبی برطرف خواهد کرد.و در آخر از حافظ بشنویم:عیب می جمله بگفتی هنرش نیز بگو/نفی حکمت مکن از بهر دل عامی چند…
ھمانا بنے آدم منتشر شد و شما باختین! زین پس زنگ خطر را براے شخصے در حد خود بہ صدا دربیاورید 🙂
شما با این غلط هایی که گرفتید نشان دادید دانش کافی برای نظر دادن درباره سبک نوشتن رمان و نقد آن را ندارید. به نظرم بهتر است حد خودتان را بدانید.
شخصیت شما هم که نظره اشتباه دادی میتونه جزءی از داستان دولت آبادی قرار بگیره واقعن که نظرت میتونه استنادی به تکامل کتاب داشته باشه که درک اون خارج از ذهن و تحصیلاتتون میتونه باشه حضور مبعود
خامش کن کندر سخن، حلوا بیافتد از دهن
از نظر من فوق العاده بود
درود بر شما
به نظر من تو سبک جریان سیال ذهنی ، عباس معروفی با رمان های سمفونی مردگان و یا فریدون سه پسر داشت به مراتب موفق تر از دولت آبادی عمل کرده ، خوندن این کتاب به شدت برای من خسته کننده و طولانی شد،طوری که همزمان با این کتاب سه کتاب دیگه خوندم.